Efektywność procesu kompletacji.
Kluczowym elementem wpływającym na efektywność pracy magazynu jest czas kompletacji zamówień. Wpływa on zarówno na koszty funkcjonowania magazynu, jak i jakość obsługi klientów. Aktualną tendencją jest wzrost ilości mniejszych zamówień, które wymagają większej dokładności. Taka sytuacja skłania do spojrzenia na kompletację jako newralgiczny element całego procesu magazynowania.
Uproszczona struktura procesów logistycznych w magazynie obejmuje: przyjęcie, odłożenie, składowanie, kompletację i wysyłkę towarów. Najbardziej pracochłonnym procesem jest kompletacja, która stanowi około 60% wszystkich kosztów operacyjnych w magazynie. Zdefiniować ją można jako wyszukiwanie i pobieranie z miejsc składowania odpowiednich towarów zgodnych z zamówieniem klienta. Na proces ten składają się: przemieszczanie (zajmuje 55% czasu kompletacji), wyszukiwanie (15%), pobieranie (10%) i wydawanie (20%).
Ze względu na miejsce wykonywania czynności rozróżnić można dwa rodzaje kompletacji:
1. Kompletacja jednostopniowa polega na wybieraniu z poszczególnych miejsc składowania odpowiednich rodzajów i ilości artykułów dla skompletowania pojedynczego zlecenia. Po przejściu przez wszystkie korytarze międzyregałowe i zebraniu wszystkich pozycji przewozi się je do strefy wydań magazynu. Taka kompletacja prowadzona wg zleceń jest czasochłonna i mało efektywna.
2. Kompletacja wielostopniowa polega na wybieraniu z miejsc składowania odpowiednich rodzajów i ilości artykułów dla kilku zleceń oraz przemieszczeniu ich do stanowisk kompletacyjnych, gdzie prowadzona jest dalsza segregacja zgodnie z poszczególnymi zamówieniami. Ten sposób kompletacji jest znacznie bardziej wydajny, niż sposób jednostopniowy, lecz wymaga odpowiedniego przygotowania organizacyjnego i technicznego.
Przemieszczanie towarów w procesie kompletacji może być realizowane za pomocą następujących systemów:
- system ręczny - w którym pracownik magazynowy przy pomocy wózka ręcznego dokonuje wybierania po-szczególnych asortymentów z miejsc ich składowania na podstawie zlece¬nia kompletacyjnego;
- system zmechanizowany - w którym operator wózka podnośnikowego kompletacyjnego albo układnicy regałowej wybiera odpowiednie towary z miejsc ich składowania a następnie umieszcza je na przenośniku znajdującym się przy regale, którym transportowane są do strefy wydań;
- system zautomatyzowany - przy składowaniu w wysokich regałach układnice wyposażone są w roboty kompletacyjne, przy pomocy których z poszczególnych gniazd regałowych produkty wybierane są automatycznie na podstawie dyspozycji przekazywanych przez system komputerowy.
Pobieranie towarów w procesie kompletacji realizowane jest według dwóch generalnych zasad : "człowiek do towaru" lub "towar do człowieka”. W przypadku kompletacji typu „człowiek do towaru” najważniejsza jest optymalizacja trasy niezbędnej do pobrania wszystkich towarów z listy kompletacyjnej. Kiedy składowane asortymenty przemieszczane są ze strefy składowania (najczęściej za pomocą zautomatyzowanego układu wózków, układnic, przenośników i/lub regałów) do specjalnych stanowisk kompletacyjnych, gdzie obsługa pobiera je i umieszcza na zamówionej jednostce ładunkowej mamy do czynienia z zasadą „towar do człowieka”.
Ciekawą propozycją przeznaczoną do kompletacji drobnych elementów lub przedmiotów umieszczonych w pojemnikach są regały karuzelowe. Żądane kolumny regałowe transportowane są za pomocą elementów nośnych na czoło urządzenia, gdzie znajduje się stanowisko napełniania i opróżniania. Regały karuzelowe są sterowane niemal wyłącznie za pomocą systemów WMS, które umożliwiają dodatkowo nadzór nad ilością i rozmieszczeniem poszczególnych towarów. Regały karuzelowe mogą wydawać od razu większą porcję towaru, wymaganą dla całej partii zamówień przyjętych przez system komputerowy. Dzięki temu, możliwa jest kompletacja kilku, a nawet kilkunastu jednostek wysyłkowych jednocześnie. W stosunku do tradycyjnych regałów półkowych.
Regały karuzelowe umożliwiają wykonanie od 200 do 1200 zamówień na godzinę, podczas gdy te pierwsze zaledwie ok 30.
Kolejnym sposobem optymalizacji procesów kompletacyjnych jest zastosowanie regałów automatycznych z układnicami zarządzanymi przez system WMS. Układnice poruszają się w korytarzach roboczych pobierając asortyment z odpowiednich gniazd regałowych i układają go na bieżni przenośnika, którym transportowany jest do stanowiska kompletacyjnego.
W tradycyjnym ujęciu kompletacji za końcowy etap realizacji zamówienia odpowiada operator, który na swoim stanowisku kompletuje jednostkę wysyłkową. Obecnie ten ostatni element cyklu można zautomatyzować stosując robota paletyzującego. Wykorzystuje on układ optyczny, co eliminuje konieczność stosowania kodów kreskowych. Na podstawie stworzonej wirtualnie paletowej jednostki ładunkowej, robot stanowiący końcowy element systemu formuje rzeczywistą jednostkę paletową.
